Dag van de Mantelzorg
Het ritme van kinderen brengen en halen, werk, boodschappen doen, verjaardagen, alles hoort erbij in ons leven. En dan is daar opeens de groeiende zorg voor de ander. Het begint klein en wordt steeds iets groter. Zonder dat je er erg in hebt ben je opeens mantelzorger geworden. Je doet het met alle liefde in je, met alle liefde voor de ander. Vrienden zien jouw zorgen ook groeien en komen met goedbedoeld advies: “zorg je ook goed voor jezelf?” Het klinkt zo eenvoudig, maar hoe doe je dat eigenlijk, voor jezelf zorgen?
Op 10 november 2018, de Dag van de Mantelzorg, verscheen er een mooi artikel in het Algemeen Dagblad over dit vraagstuk. Hieronder mijn favoriete tips uit het artikel, aangevuld met eigen inzichten. Tips waar trouwens iedereen baat bij kan hebben, niet alleen mantelzorgers.
1. Reserveer tijd voor jezelf
De neiging bestaat om jezelf naar achteren te schuiven. Eerst alles voor de ander regelen en dan pas – met een gerust hart – kijken of er nog tijd over is om zelf even te ontspannen. Op zich niets mis mee, mits er ook daadwerkelijk tijd over blijft. Tijd om zelf voldoende op te laden, en dat is meer dan uitgeblust op de bank een Netflix-aflevering kijken. Omdat mantelzorg vaak langdurig is, is het handig om vaste momenten voor jezelf te creëren. Bespreek het samen en plan deze momenten in, zo weet je allebei waar je aan toe bent.
2. Zorg voor duidelijkheid
Communicatie is en blijft de belangrijkste peiler van een goede relatie, of het nu om ouder-kind relaties of partners gaat. Wees eerlijk en constructief, en tel tot tien als je geduld op de proef gesteld wordt. Ga altijd van het goede uit, de ander is er heus niet op uit om jou te pesten. Kleine ergernissen zijn vaak overbodig en een stukje begrip tonen voor de ander voorkomt erger. Als je je even verplaats in de ander, voel je vaak zelf al de ontspanning.
Zorg naast communicatie ook voor praktische duidelijkheid. Wie is er bijvoorbeeld wanneer? Wat moet er gebeuren? Naarmate de zorg intensiever wordt, komen er ook meer taken en zijn er meer mensen betrokken. Met apps als Caren Zorgt en Familienet heeft iedereen inzicht in de hulpvragen en kan iedereen de digitale agenda bijhouden.
Ook zonder app kun je zelf voor duidelijke afspraken zorgen. Zie onderstaand praktijkvoorbeeld uit het AD-artikel, over het bijhouden van een lijstje:
“Mijn vrouw had de neiging om iedere minuut te vragen of ik iets wilde doen of pakken – ze is zelf nauwelijks nog mobiel. Ik begrijp de neiging, want voor mij is het een kleine moeite om even naar de keuken te lopen, maar het gaf onrust als ik net de krant zat te lezen. Daarom schrijft ze haar verzoeken nu op een lijstje. Als ik de krant uit heb, vraagt ze of ik de dingen op het lijstje kan uitvoeren.”
3. Doe het niet alleen
De laatste en misschien wel belangrijkste tip van allemaal: schakel hulptroepen in. Betrek anderen bij de zorg en doe dit bij voorkeur zo snel mogelijk. Dit kan hele praktische hulp zijn, bijvoorbeeld oppassen of een oogje in het zeil houden zodat je zelf even weg kunt. Door dit al snel te doen kunnen jullie er beide aan wennen, zowel jijzelf als degene om wie het uiteindelijk gaat. Je voorkomt hiermee dat je onmisbaar wordt en dit geeft rust.
Denk bij hulptroepen ook breder dan alleen vervanging. Zoek hulp om wegwijs te worden in het doolhof van loketten, instanties en regels. Je hoeft niet zelf het wiel uit te vinden, je moet alleen de juiste ingang weten. Zoek bijtijds uit waar je met vragen terecht kunt. MantelzorgNL heeft bijvoorbeeld een telefonische hulplijn en veel gemeenten kennen lokale steunpunten voor mantelzorg. Ook zijn de zogeheten mantelzorgmakelaars in opkomst, mensen die (betaald) ondersteunen bij uitzoekwerk en eventuele regeltaken overnemen. Weten van het bestaan hiervan kan al geruststellend zijn.
Tot slot het simpele advies om erover te praten met je omgeving. Voor sommige is deze drempel hoog, ze vinden het een privé-zaak. Kijk echter ook wat het je kan opleveren, door het wel te bespreken geef je anderen de kans om met je mee te denken. Praten zorgt voor reflectie, herkenning en daarmee een stukje ontspanning. Samen kom je nu eenmaal verder.
