Zou je alsjeblieft mee willen naar de teststraat?

Nee, natuurlijk wil ik dat niet!

Even ben ik met stomheid geslagen. Mijn maag krimpt ineen en mijn lijf laat heel duidelijk merken dat ik dit niet ga doen. “Ben je niet goed bij je hoofd ofzo?!”, zegt een boze stem in me. “Wat denk je wel niet”, en meer van dat soort onaardige gedachtes schieten als vuurpijlen door mijn hoofd.

Stoom uit mijn oren

Wat was er aan de hand? Een paar minuten daarvoor was de telefoon gegaan. Een wat oudere, lieve dame belde me op. Ik kom al een tijdje als bezoekvrijwilliger bij haar over de vloer. Ze is beginnend dementerend, maar gelukkig nog goed bij de tijd. Alhoewel… even dacht ik iets anders.
Na de gebruikelijke ‘hallootjes’ en ‘hoe is het met je?’ kwam de vraag: of ik mee wou naar de teststraat, ze moest zich laten testen op Corona.

De teststraat. De plek waar alle besmette mensen samen komen. Waar de hele dag door auto’s met Covid-19 verdachten af en aan rijden. Lekkere besmettingshaarden, nee dank je. Voor geen goud wil ik daarheen. Laat staan vrijwillig.
Verbouwereerd was ik door de vraag. En tegelijkertijd een tikje boos.

Gelukkig heb ik genoeg trainingen en cursussen gedaan om te weten dat direct reageren bij boosheid zelden een goed idee is. Als je de irritatie omhoog voelt kruipen, kun je beter even wachten tot deze gezakt is.

Tot 10 tellen

Dat gaat veel sneller dan je denkt. Een emotie duurt in het aller-allerergste geval 90 seconden. Negentig seconden maar! Onder de meest heftige omstandigheden. En een brutale vraag waar je van binnen even verbolgen over bent, dat is nou niet levensbedreigend of ontwrichtend te noemen.

Zo gek is het advies van je ouders nog niet, tel rustig tot tien. Een kleine time-out nemen. Even diep inademen, rustig uitademen en tijd winnen. Vaak is die eerste golf van emoties dan al voorbij en kun je weer helder nadenken. Over de formulering van je antwoord bijvoorbeeld.

De vraag begrijpen

Want dat ik ‘nee’ ging zeggen was duidelijk. Maar de vraag is op welke manier je dat doet. De toon maakt de muziek.

Tijd winnen, is het grootste advies. Hoe? Bijv. door de ander te laten praten, zodat jij je kunt focussen op de boodschap die je wilt brengen. Vraag bijvoorbeeld naar de achtergrond, wat maakt dat iemand nu deze vraag heeft. Bovendien helpt die extra informatie om je te verplaatsen in de ander, waar komt de vraag vandaan en hoe komt het dat deze vraag aan jou gesteld wordt?

Vaccin

Zo gezegd zo gedaan, en daar kwam de aap uit de mouw. Ze wou zich laten vaccineren tegen Corona. Afspraak gemaakt, gezondheidscheck en oei, daar was het mis gegaan. Verkeerd geantwoord op de vraag of ze verkouden was.

“Ja, nee, nou niet echt geloof ik, maar ik heb wel eens een druppel aan mijn neus als ik buiten een rondje heb gelopen. Heel vervelend is dat, dan kom je binnen en dan beslaat mijn bril ook nog. Dan pak ik wel even een zakdoekje. Verkouden, nou ja…, ja…, ja, nee dat denk ik toch niet echt”.

Precies zoals ik haar ken. Een eerlijk, tikje verwarrend én het verkeerde antwoord. Die prik ging ze niet krijgen zonder negatieve testuitslag.

Eerlijk en vriendelijk

Hoe lief ik deze mevrouw ook vind, mee naar de teststraat is echt een brug te ver. Al ruim een jaar doe ik er alles aan om Corona te ontwijken. We hebben mensen dichtbij met een fragiele gezondheid. Ik moet er niet aan denken dat één van hen ziek wordt door mijn onoplettendheid.

Door even een time-out te nemen en mijn primaire (boze) reactie te onderdrukken, hoor ik ook haar beweegreden. Het verhaal zit iets anders in elkaar dan wat ik er in de gauwigheid van gemaakt had. Ze heeft zelf echt geen Corona, de teststraat is gewoon slecht bereikbaar met het OV en ze weet even geen andere manier om er te komen.

Nu ik het hele verhaal ken, ben ik in ieder geval niet meer boos dat ze het vraagt. Sterker nog, ik begrijp het en moet er ook een beetje om lachen. Ze vertelt het immers precies zoals ik haar ken, anekdotisch en chaotisch.

Nee is okee

Vragen staat vrij, nee zeggen ook. Want ondanks dat ik het begrijp, ga ik toch niet mee. Gelukkig mag dat antwoord ook gewoon, je bent nooit verplicht om op een verzoek in te gaan.

Wil je een boodschap vriendelijk brengen? Tover dan eerst een glimlach op je gezicht. Probeer maar eens, je merkt direct dat je gezichtsuitdrukking zachter wordt. Zelfs als je elkaar niet kunt zien, heeft dit een positief effect. Het klinkt door in je stem.

Wees vriendelijk, eerlijk en beknopt. Hoe meer je uitweidt, hoe groter de kans op discussie. En richt je op het goede, geef als het kan een gemeend compliment. In dit geval is het te prijzen dat ze hulp vraagt. Want hoeveel mensen blijven niet zelf tobben met hun probleem?

Meedenken

Van al die cursussen en trainingen heb ik nóg iets geleerd. We zijn geneigd heel erg in dualiteiten te denken, we doen alsof vragen maar twee antwoorden hebben. Kom je op mijn verjaardag, ja of nee. Wat wil je op je brood, kaas of hagelslag? Het is zwart of wit, alle grijstinten laten we weg.

Ik kan deze lieve mevrouw nu niet helpen. Wel kan ik meedenken over alternatieven. OV is geen optie, ik ben geen optie, welke mogelijkheden zijn er nog meer? En echt, die zijn er genoeg: Haar buren, familieleden, een taxi, op de fiets, de gemeente bellen voor tips, naar een andere locatie die wel met OV bereikbaar is, of 2 weken wachten en opnieuw bellen voor een afspraak.

Als we zo even brainstormen is het probleem eigenlijk niet zo groot.
Als ik haar een week later zie, is ze getest én heeft ze haar eerste vaccin gehad. Het probleem is opgelost.